Blikvanger: Het Gemeentearchief

Wist je dat wij een gigantisch gemeentearchief hebben? En dat zich dat in de kelder van cc Binder bevindt? Er staan kasten boordevol documenten. Tijd om er een blik op te werpen.

**Wat bewaren we in ons archief?**:
Het gaat om documenten die te maken hebben met onze taken als lokaal bestuur. Denk aan oude lijsten zoals bevolkingsregisters en geboorteaktes én aan recente documenten zoals subsidiedossiers en gemeenteraadverslagen. Want inderdaad: een document moet niet oud zijn om een archiefstuk te zijn.

Weetje: het archief in cc Binder herbergt onze analoge - ‘tastbare’ - stukken. Maar ons gemeentearchief bevat natuurlijk ook nog documenten die we digitaal bewaren.

**Waarom houden we die documenten bij?**:
Overheidsinstellingen zijn verplicht om archiefdocumenten te bewaren omdat ze een informatief, administratief en juridisch nut hebben. En zelfs als ze dat nut níét meer hebben, kunnen ze historisch zo waardevol zijn dat het onze plicht is om ze door te geven aan toekomstige generaties. De wetgeving is op federaal niveau bepaald in de Archiefwet en op Vlaams niveau in het Bestuursdecreet.

**Tot welk jaartal gaat ons gemeentearchief terug?**:
Je vindt er het ‘nieuw archief’ dat de periode beslaat van vandaag tot 1797. Het is vanaf dan - tijdens de Franse Revolutie - dat besturen verplicht werden om zelf documenten bij te houden. Voordien lag deze taak bij de Kerk.

In de kelder van cc Binder liggen dus eeuwenoude documenten. De pronkstukken?
- Een resolutieboek van Sint-Amandsuit 1798. Hierin werden de besluiten genoteerd die het bestuur toen nam.
- Een atlas van Puurs uit 1807. Die werd gemaakt door landmeter Gigault, in opdracht van de Fransen. Door te weten wie welke eigendom bezat, konden ze belastingen innen.
- Bevolkingsregisters van sommige woonkernen vanaf 1820. Daarin werden allerlei gegevens over inwoners bijgehouden.

**Het oud archief**

Naast het ‘nieuw archief’ heb je ook nog het ‘oud archief’. Dat zijn alle bewaarde documenten van vóór 1797. Het ‘oud archief’ van onze gemeente ligt grotendeels in het Rijksarchief in Antwerpen.

Toch vind je in ons gemeentearchief nog een bijzonder oud document: een register van de Sint-Sebastiaansgilde van Ruisbroek uit 1679. Die gilde beschermde het dorp tegen onder meer plunderingen en brandstichting.

Hoe groot is ons archief?

We hebben:

- 2.520 lopende meter aan rolkasten: hierin zitten de meeste van onze documenten in archiefdozen, zoals vergunningen.
- Aparte rekken: hierop leggen we de grotere archiefstukken die niet in een doos passen, zoals oude bevolkingsregisters.
- Een brandvrije kamer: hier bewaren we de allerbelangrijkste stukken, zoals eigendomsaktes.

**Wie beheert ons archief?**:
Ons lokaal bestuur heeft een expert Informatiebeheer in dienst. Hij buigt zich onder meer over het gemeentearchief. Zo organiseert hij jaarlijks een archiefweek waarbij alle te archiveren stukken naar het archief verhuizen. Daarbij krijgt hij de hulp van een externe archivaris.